Definicji strategii jest bardzo wiele. I nie można powiedzieć, że którakolwiek z nich jest błędna. Wszystkie są poprawne. Po prostu autorzy tych definicji kładą nacisk na różne aspekty strategii, np. realizacja celów, alokacja zasobów, wykorzystanie szans w otoczeniu itd. Można przyjąć, że te definicje często uzupełniają się wzajemnie. Kilka definicji znajdziesz w artykule „Zarządzanie strategiczne od podstaw”.
W tym artykule poznasz jedną z ciekawszych interpretacji strategii, zaproponowaną przez Henry’ego Mintzberga w 1987 roku – 5P.
Jego podejście do strategii określone jest przez 5 różnych definicji (albo 5 elementów definicji), z których każdy rozpoczyna się na literę „P” (stąd 5P). Każdy z tych elementów prezentuje inne podejście do strategii i dopiero zrozumienie ich wszystkich pozwala na opracowanie solidnej strategii.
Te elementy to:
- Plan – plan
- Ploy – taktyka, działanie, sterowanie
- Pattern – model, wzór
- Position – pozycja
- Perspective – perspektywa
Przyjrzyjmy się teraz bliżej tym elementom:
Strategia jako plan
Chociaż samej strategii nie powinno się utożsamiać z planem, to samo planowanie jest istotną częścią tworzenia strategii. Jest to świadomie ustalony kierunek działań, wytyczne lub zbiór wytycznych dla określonej sytuacji.
Strategia jako taktyka
Przedsiębiorstwo jest w stanie nieustannej walki konkurencyjnej. Strategia powinna uwzględniać taktykę tej walki. Taktyka to sposoby na pokonanie konkurentów, specyficzne „manewry” – działania, które mają przechytrzyć konkurenta, zakłócić jego działalność czy odwieźć od pewnych planów.
Strategia jako wzór
Mając plan i ustaloną taktykę, należy je jeszcze „ubrać” w konkrety, czyli konkretne procedury działań wynikających z planu i taktyki. Warto tu zwrócić uwagę na fakt, że takie wzory postępowania często funkcjonują bez planu i bez taktyki. Cała sztuka polega na tym, żeby stworzyć (lub dostosować istniejące) wzory do planu i taktyki. Plan i taktyka bez skonkretyzowanych wzorców postępowania, pozwalających na ich realizację na niewiele się zdadzą.
Ten wzór można potraktować również jako sprawdzone działania z przeszłości. Jeżeli dotychczasowe działania organizacji były skuteczne, to dotychczasowy sposób prowadzenia działalności może być „przekształcony” w strategię.
Strategia jako pozycja
Pozycjonowanie to określenie swojej pozycji w otoczeniu. Gdzie chciałbyś się znaleźć, w jaką niszę wpasować, aby uzyskać jak największą przewagę konkurencyjną.
Strategia jako perspektywa
Perspektywa to przyszłość. Przyszłość widziana oczami strategów w przedsiębiorstwie. Ich sposób postrzegania świata i wzorce myślenia, które przekładają się na postrzeganie i pozycję firmy w przyszłości.
Czy 5P to procedura opracowywania strategii?
Niekoniecznie. Ja bym do tego podszedł raczej jak do różnych punktów widzenia strategii i czynników, które należy wziąć pod uwagę przy jej opracowywaniu.
5P może być formą listy kontrolnej na każdym etapie opracowywania strategii. Podczas gromadzenia informacji i analizy otoczenia, na etapie pomysłów i weryfikacji ich realności i w procesie kontroli.